===============

oo
ooo
ooo
emblemat OSP w Kruszwicy
ksrg
menu





H I S T O R I A

Sytuacja polaków w okresie okupacji

W przeddzień wybuchu II wojny światowej straże pożarne osiągnęły dość wysoki poziom organizacyjny i techniczny. Na wiosnę 1939 r. w Polsce zdawano już sobie sprawę z możliwości agresji ze strony hitlerowskich Niemiec. Wobec tego polskie władze przystąpiły do akcji umocnienia systemu obronnego kraju. Straże pożarne wzięły także aktywny udział w tworzeniu obrony przeciwlotniczej, przeciwpożarowej i przeciwgazowej. Straż zakładała posterunki przeciwpożarowe, sprawdzała wszędzie, zwłaszcza w budynkach użyteczności publicznej i zakładach, stan wyposażenia przeciwogniowego. Organizowano szkolenia przeciwpożarowe, uświadamiano miliony obywateli, iż przed skutkami pożarów spowodowanych działaniami wojennymi, należy bronić się przede wszystkim samemu. W warunkach wojennych bowiem, wobec ogromu występujących pożarów, straże nie były w stanie samodzielnie sprostać ich gaszeniu.

W pierwszym tygodniu wojny polscy strażacy odznaczyli się odważną postawą, przeprowadzając akcje gaśnicze i ratunkowe pod nieustannym ostrzałem i bombardowaniem ze strony nieprzyjaciela. Wielki przykład odwagi i patriotyzmu dali strażacy warszawscy w czasie oblężenia stolicy. Zdecydowanie wyróżnili się spośród wszystkich organizacji paramilitarnych walczących w obronie miasta.

Po klęsce wrześniowej i nastaniu okupacji władze niemieckie zlikwidowały wszelkie polskie odrębności w strażach, wprowadzając ścisły nadzór. Hitlerowcy przejęli wyposażenie techniczne, zaostrzyli zasady organizacji i działalności straży. Na terenie Generalnej Guberni zostały zlikwidowane wszystkie organy Związku Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej i Zarządy OSP. Oddziały straży zostały natomiast zachowane, ale podporządkowano je władzom niemieckiej policji porządkowej. Ograniczyło to w ogromnym stopniu samodzielność polskiego pożarnictwa. Ponadto Niemcy nakazali utworzenie zawodowej straży pożarnej we wszystkich miastach powyżej 50 tys. mieszkańców. Powołano także straże przymusowe w miejscowościach, w których nie było dotąd straży oraz jednostki zakładowe przy niemieckich zakładach przemysłowych.

Polscy strażacy reagowali oczywiście na te wszystkie działania okupantów, tworząc podziemne organizacje pożarnicze. Pragnąc podtrzymać swoją tożsamość, dbali o historyczną tradycję. W grudniu 1939 r. powołano w Warszawie strażacką organizację ruchu oporu pod nazwą Strażacki Ruch Oporu "Skała", którym kierował sztab zwany Komendą Główną. "Skała" objęła swoją działalnością wszystkie straże pożarne na terenie całego kraju. Zakres jej działalności obejmował organizowanie nowych komórek konspiracyjnych, wywiad, informację, szkolenie i walkę z okupantem. Skutkiem tych działań udało się uniknąć, wielu strat w ludziach oraz szkód materialnych. Polscy strażacy podejmowali działania dywersyjne i sabotażowe. Największym i najsłynniejszym takim przedsięwzięciem była akcja pod kryptonimem "Gaśnica". Polegało to na tym, aby przy gaszeniu ważnych dla hitlerowców obiektów, powodować jak najwięcej strat. Strażacy zamiast gasić pożar, starali się po prostu bardziej go rozprzestrzenić, zachowując przy tym pozory wielkiego wysiłku ratowników.

W okresie II wojny światowej straże pożarne poniosły wiele strat w ludziach. Wielu strażaków oddało życie walcząc w kampanii wrześniowej, w powstaniu warszawskim, pomagając powstańcom z getta warszawskiego. Inni zostali wywiezieni do obozu zagłady w Oświęcimiu i na przymusowe roboty do Niemiec. Szacuje się, że w czasie II wojny światowej zginęło 65 % korpusu oficerskiego polskiego pożarnictwa. Strażacy ponieśli również duże straty materialne.

Podsumowując działalność straży pożarnych w okresie II wojny światowej należy stwierdzić, iż wraz z całym narodem bohatersko stawiali opór hitlerowskiemu najeźdźcy. Walczyli na wielu frontach jako żołnierze różnych formacji wojskowych. Przede wszystkim jednak nieśli pomoc przeciwpożarową, ratując ludzi oraz ich dobytek, w tych trudnych wojennych warunkach.


autor - Jacek KACZMAREK
artykuł jest wycinkiem pracy licencjackiej pt.:
"Dzieje Ochotniczej Straży Pożarnej w Kruszwicy w latach 1897-1945"

rulon

Jesteś 52 gościem na Naszej stronie.

o     451     o
Informujemy, iż w celu zliczenia ilości odwiedzin korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies użytkownik może kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Zalecam pozostawienie ustawień standartowych używanej przeglądarki internetowej.
Nie zalecany typ przegladarki to Internet Explorer
ogieńogieńogieńogieńogieńogieńogień
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim, kopiowanie i rozpowszechnianie fotografii i innych materiałów znajdujących się w tym serwisie
bez informacji o pochodzeniu (adresie strony) lub bez zgody autora serwisu jest zabronione.

graphic design by Musiałowski Mietek   - © 2009 - 2024